top of page

Motyle - cóż to za istoty

Motyle, czym tak naprawdę są? Czy rzeczywiście są bezbronne i ich zadaniem jest wyłącznie piękny wygląd? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w tym krótkim artykule.

Motyle są jedną z najbardziej bogatych grup owadów na świecie. Na ten moment na świecie występuje aż 200 tysięcy gatunków motyli ze szczegółowym opisem. W Polsce mamy obecnie odkrytych 150 gatunków motyli dziennych oraz 3 tysiące motyli nocnych-ciem.

Po czym poznać, że mamy do czynienia z motylem dziennym czy nocnym? Bardzo łatwo jest  je odróżnić na przykład po ułożeniu skrzydeł. Motyle dzienne składają skrzydła pionowo, tak że widać ich spód, natomiast czułki zakończone są zgrubieniem. Przykładem może być np. perłowiec malinowiec.

Natomiast ćmy w większości układają skrzydła płasko, tym samym eksponując wierzchnia stronę. Jeżeli chodzi o kwestie czułek, to tutaj pojawia się problem, gdyż mają one różne kształty-nitkowate, grzebieniaste. 

Jeżeli chodzi o różnice jakie dzielą motyla dziennego i nocnego, to jest ich dość dużo i wiele z nich pozwala nam spojrzeć inaczej na te dwie odmiany motyli. Nikt z nas nie wie o tym, że motyl nocny, nazywany pospolicie ćmą jest daltonistą, natomiast świetnie funkcjonują w nocy. Podobnie jak koty ich narząd wzroku posiada wyściółkę, która odbija świtało tak by przechodziło ono dwukrotnie i by mogły funkcjonować nocą. Motyle dzienne świetnie odróżniają kolory oprócz głębokiej czerwienie. Są również w stanie odróżnić ultrafiolet od normalnych barw. Dlatego motyle dzienne w trakcie zalotów wybierają partnerki kierując się tylko strona wizualną. Samce zachęcają partnerki substancją (afrodyzjakiem), który jest wytwarzany przez łuski znajdujące się na skrzydłach samca. Gdybyśmy skupili uwagę na łuskach, to okazało by się, że to one są odpowiedzialne za barwy motyla. W przypadku wielu gatunków kolor łusek zależy od tego czym karmił się motyl w stadium gąsienicy. Inna teoria  dotyczącą ubarwienia motyla skierowana jest ku procesom rozszczepiania światła , co w rezultacie  pozwala  uzyskać niesamowite efekty w postaci refleksów o różnych odcieniac i bogatemu ubarwieniu.

Patrząc na motyle każdy z nas bez wątpienia stwierdzi, że jest to piękny oraz bezbronny owad. Nic mylnego jeżeli chodzi o piękno, natomiast jeżeli chodzi o to czy są bezbronne. W tym momencie można by polemizować, gdyż każdy z owadów jest elementem łańcucha pokarmowego i musi przyjąć patent na życie. Wiele motyli żyje bardzo krótko, część z nich potrafi żyć nawet kilka lat. Ale żeby ich egzystencja była możliwa musza przyjmować różne formy obrony. Przykładami mogą być wzory o kształcie kółek lub czułek. Ten zabieg stosują motyle, które chcą odwrócić uwagę od głowy i skierować atak na inna część- skrzydło. Inna formą kamuflażu są barwy, których zadaniem jest ostrzeżenie przeciwnika-latająca w dzień ćma kraśnika w swoich tkankach posiada pochodne kwasu cyjanowodorowego.

Oprócz dorosłych okazów również gąsienice stosują podobne zabiegi, by móc się na koniec przeistoczyć w pięknego motyla. Oprócz zmiany ubarwienia, ostrzegania za pomocą barw, substancji trujących stosują również postawy obronne.

Na zakończenie najbardziej nurtującym mnie pytaniem jest kwestia jadłospisu motyli. Okazuje się, że motyle, które żyją kilka dni nie jedzą. Te, których cykl życia jest dłuższy standardowo żywią się nektarem kwiatów. Jednak w tej grupie są motyle, których menu jest delikatnie mówiąc bardziej skomplikowane, gdyż: zmierzchnica trupia-kradnie miód z uli, miniaka strużnika łatwo przyłapać przy padlinie czy odchodach zwierząt, z których czerpie sole mineralne, by dac początek kolejnym pokoleniom.

Perłowiec malinowiec

Brunatnica mniszka

Attacus atlas

bottom of page